Chociaż ta poezja powstała już w czasach nowożytnych, to można w niej odnaleźć wiele odniesień do minionych stuleci. Jej lekko kreślone wizje przypominają o tym, że do lirycznej rzeki często wchodzi się po raz drugi a przy okazji można przy tym złowić niejedną starożytną i wydającą się przebrzmiałą ideę. Takim właśnie uczuciem są przesycone wiersze Kostisa Palamasa. Widać w nich rozmach poszukującego odpowiedzi na zagadki historii człowieka i specyficzny powiew zatracenia, kiedy się śni o nigdy nienazwanych stronach wszechświata. Czy ten grecki poeta zbliżył się chociaż do prawdy? Tego nie wiem, ale powstałe dzięki niemu Słowo i wynikająca z niego Mądrość wydają się kształtować atmosferę towarzyszącej mu rzeczywistości przełomu XIX i XX wieku.

Poezja Palamasa jest pokłosiem działania czasu i wszystkiego, co doprowadziło do powstania opisywanych przez niego krain. Widać wiele jego pracy, zmierzającej do oddania pięknego blasku Morei. Właśnie w tych wierszach lśni Rumelia i przeziera błękit Jonii. Spienione Cyklady toczą spór z błyszczącym Parnasem o prymat nad pięknem stworzenia. Wdzięk zaklętych w słowie wspomnień widać w kojących bezkresach równiny a to i tak jest zaledwie ułamek możliwości naszej chętnie odwiedzającej bezdroża wyobraźni. Pomieszane dźwięki i zapachy są dewizą poezji Palamasa. Tak jak tryskają w niej ukryte źródła starożytnych idei, tak samo stanowią one przedmiot tęsknoty człowieka ginącego w wyziewach współczesnego świata. Czarowne głosy płyną z wersów wydających się nieśmiertelnymi, będących schronieniem wszystkich pustelników wolnego umysłu, ludzi dla których szeroko rozlana myśl stanowi skarb nad życie.

Jakież jest to widziane przez Palamasa w bezkresie i bezmiarze piękno? Z którego słońca pochodzą jego złociste wersy? To Nowy Świat duszy, zawsze wydający się obcym i pozostający nieruchomym w głębokim śnie, z którego nie chcielibyśmy się nigdy obudzić. Każdy z nas odkryje w nim inny obraz, dla każdego oczywistym znakiem stanie się odmienne, przywołane przez poetę liryczne i filozoficzne natchnienie. Nie na darmo się mówi, że Kostis Palamas był filozofującym poetą i zacierał granice pomiędzy liryką a nauką miłującą mądrość. Ten wielki zwolennik wieloznaczności lubował się w symbolice, próbował rozsadzić tradycyjne normy ale nigdy nie walczył z nieuleczalną nostalgią. Być może dlatego jego poezja jest tak zmysłowa i upojona tajemnicami świata oraz egzystencji. Pełna niepokoju i sprzeczności rozległość wyrażonego w tych wierszach życia duchowego, idealnie wpisuje się w chętnie odwiedzane przeze mnie obszary literatury.

Twórczość Palamasa przemawia za tym, że innego światła potrzebuje serce a czym innym rozświetlamy umysł. Kiedy nasze życie naznaczone jest śladami po tysiącach noszonych przez nas masek, to w głębi serca wciąż pragniemy tego samego, nieśmiertelnego motywu o jakim również wspomina Palamas w odwiecznym konflikcie pomiędzy sercem i umysłem. Dlatego też jego poezję najlepiej odczują śniący na jawie, dla których głupstwa tego świata przegrywają ze słodkimi jak ulubione melodie wizjami. Pojawia się też tutaj pewna gorycz, która jednak wchłaniana kropla po kropli przez pogodność tej poezji, znika w tej przepastnej i ulotnej studni. Mam nadzieję, że podobnie do mnie odkryjecie tu mistycyzm jesiennego zmierzchu i zarazicie się poszukiwaniem celu, którym jest umiłowanie piękna pod każdą postacią.

Chociaż ta poezja powstała już w czasach nowożytnych, to można w niej odnaleźć wiele odniesień do minionych stuleci. Jej lekko kreślone wizje przypominają o tym, że do lirycznej rzeki często wchodzi się po raz drugi a przy okazji można przy tym złowić niejedną starożytną i wydającą się przebrzmiałą ideę. Takim właśnie uczuciem są przesycone wiersze Kostisa Palamasa. Widać w...